Okazało się niestety, że te głupie 18 znaczków potrafi narobić całkiem niezłego zamieszania, gdy przychodzi do pisania po polsku na komputerze. Dlaczego? Proste - największym rynkiem komputerowym jest rynek amerykański a tam się po polsku nie pisze.
W sytuacji gdy np. programy poczty elektronicznej nie posiadały polskich liter, ludzie po prostu "jakoś" sobie radzili. Mozna bylo pisac nie uzywajac polskich liter - na ogół dawało to zadowalające efekty, choć w takich słowach jak "żądanie" trzeba sobie było radzić w sposób bardziej wyuzdany, tj. specjalnie oznaczać polskie literki - zwykle pisząc: \z\adanie albo z~a~danie.
Nie czarujmy się - takie rozwiązanie było może do przyjęcia na listach technicznych czy naukowych, gdzie i tak dominuje żargon, ale gdzie indziej jest zwyczajnie rażące. To podobnie jak z ortografią - niby nie jest to takie kluczowe, ale spróbujcie np. napisać reklamę waszych usłóg, gdzie będziecie zachwalać swoje dórze umiejętności, to zobaczycie jak to zostanie potraktowane. Po prostu jako niechlujstwo i lekceważenie adresata. I podobnie będzie z tekstem bez polskich liter.
(Pojawiły się też głosy by "upraszczać" język polski, ale to oczywiście raczej tylko temat do żartów).
Przy bajtowym zapisie każdego znaku około setki kodów (z 256 możliwych) było w praktyce do wykorzystania - wielcy producenci coś tam już powstawiali (np. znaki do rysowania ramek czy niemieckie umlauty), ale nie wszystkie te znaki były niezbędnie konieczne - można je było podmienić polskimi literami. Tylko które?
Na to pytanie odpowiedziano na około 20 sposobów plus mutacje związane ze specyfiką różnych programów (np. program Ventura znak o kodzie 158 traktuje specjalnie, więc kod Mazovia używający tego znaku nie w pełni się nadawał - używano Mazovii "odrobinkę poprawionej").
Wszystkie te "spolszczania" programów były wykonywane po to żeby jakiś program zadziałał a nie po to żeby tworzyć standardy - chaos zrobił się straszliwy. Przez chwilę próbowano lansować kod Mazovii jako "standard faktyczny" (istotnie bardzo wiele drukarek i monitorów Hercules miało ten zestaw znaków), ale wtedy przyszedł Microsoft z IBM-em i wprowadzili nam kolejny "standard" - CP852. Potem Microsoft się rozmyślił i do polskich MS Windows wprowadził CP1250. I teoretycznie takie jest teraz stanowisko Microsoftu - w Polsce i innych krajach Europy Środkowej ma być używane CP1250.
Nie było to wcale jednak takie głupie - Polska Norma została ustalona jako zgodna ze standardem międzynarodowym: ISO-8859-2. To, jakie to ważne, zobaczyliśmy dopiero, gdy pojawił się:
Co to znaczy uznawany przez usługi sieciowe? Otóż chodzi o to, że Internet jako sieć międzynarodowa musiał wykształcić mechanizmy na współistnienie w sieci różnych języków. Rozwiązano to tak, że ustandaryzowano tzw. nagłówki dokumentów (WWW, listy e-mail, itp.), w których można zapisać między innymi, w jakim języku/alfabecie jest zapisany właściwy tekst. To tzw. MIME.
Dzięki tym nagłówkom programy internetowe wiedzą z jakim tekstem mają do czynienia i mogą dostosować do tego swe działanie. Jeśli np. jakiś Polak w Urugwaju dostanie list z polskimi literami, ale z poprawnymi nagłówkami MIME, to może przeczyta go nawet gdy nie ma u siebie polskich czcionek (fontów) - po prostu dobry program obsługujący MIME mu to przekoduje.
Dla stron WWW dostosowanie się do standardów MIME zwykle oznacza konieczność dopisania do dokumentu specjalnych 3 linijek.
Sytuacja jest dość dziwna - z jednej strony Microsoft zapytany wprost, przyznaje że standardem jest ISO 8859-2 i faktycznie internetowe programy Microsoftu wspomagają ten standard. Z drugiej strony jednak stanowisko to nie jest zbyt jasno przedstawione użytkownikom tychże programów - wydaje się, że Microsoftowi wcale na tym nie zależy - że wręcz chciałby by powstawały np. wadliwe strony WWW - takie które da się czytać jedynie przy użyciu oprogramowania pod MS Windows. Cóż.
Ale tego typu problemy marketingowe dużych firm Ciebie nie muszą obchodzić: jeśli jakiś program internetowy Microsoftu czy jakiejkolwiek innej firmy nie uwzględnia standardu, albo upiera się przy wysyłaniu w sieć CP1250 (np. serwer WWW czy program pocztowy), to zwróć go sprzedawcy jako produkt nie nadający się do użytku - jak poszukasz, to znajdziesz podobny program konkurencji, który będzie działał dobrze. Naprawdę!
Przełom nastąpił w lecie 1996. Stopniowo coraz większa część użytkowników przestawiała się na programy używające MIME. Nowe wersje programów Netscape i Microsoftu również w pełni radzą sobie z MIME. I w tej sytuacji apel jednego z użytkowników polskiego UseNetu o powszechne stosowanie polskich znaków spotkał się z akceptacją - nieomalże z dnia na dzień większość zaczęła pisać z ogonkami. Oczywiście dla niektórych był to problem, ale dostosowali się - teraz na polskich newsach pisze się po polsku!
Dla poczty elektronicznej (e-mail) nie ma tak łatwo - ciągle wszystko zależy od tego z kim się rozmawia. Ale w zasadzie można przyjąć, że domyślnie pisze się po polsku, a na "polskawy" przerzuca się dopiero na wyraźne życzenie rozmówcy. Po prostu jeśli piszesz do kogoś bez polskich liter, to może to zostać odebrane jako objaw lekceważenia (podobnie jak błędy ortograficzne).
Unikod jest niezastąpiony dla kodowania tekstów wielojęzycznych, ale warto by go stosować także dla tekstów polskich. Na początek proponuję by dla serwerów WWW było sprawdzane czy client obsługuje Unikod (podaje to w żądaniu dostępu) - jeśli tak, to dać mu Unikod zamiast ISO-8859-2. Chwilowo chyba na cokowiek innego jest jeszcze za wcześnie - zbyt mało programów (w zasadzie tylko najnowsze przeglądarki WWW) obsługuje Unikod.
A to właśnie opisuje reszta strony ogonkowej - wybierz rodzaj systemu jaki Cię interesuje (pod jakim pracuje Twój komputer) i tam znajdziesz opisy jak skonfigurować lub jakich programów użyć dla Twoich potrzeb.
A jeśli nie znajdziesz tego, co Cię interesuje?
Powodzenia!