%% Plik w kodach ISO 8859-2 (ISO Latin2) %% Autor: Stanisław Wawrykiewicz %% wersja 1e Instalacja systemu emTeX na komputerach PC ========================================== Treść: WSTĘP I OPIS DYSTRYBUCJI II. INSTALACJA ZA POMOCĄ PROGRAMU INSTALL III. POLONIZACJA SYSTEMU EMTEX Dodatek A. Zmienne systemowe używane przez programy dystrybucji emTeX Dodatek B. Struktura katalogów systemu emTeX i ich zawartość WSTĘP Artykuł omawia instalację i polonizację najbardziej rozpowszechnionej dla komputerów PC dystrybucji systemu TeX: emTeX autorstwa Eberharda Mattesa. Przeznaczony głównie dla początkujących użytkowników, omawia elementy dystrybucji, strukturę katalogów i podstawową terminologię. I. OPIS DYSTRYBUCJI emTeX, autorstwa Eberharda Mattesa, zawiera komplet programów do składu systemem TeX dla systemów MS-DOS, Windows i OS/2. Dystrybucja zawiera programy (w kilku wersjach, dla maszyn z różnymi procesorami): -- TeX -- kompilator składu tekstów; -- Metafont -- program do generowania fontów a także grafiki; -- BibTeX -- program do obsługi baz bibliograficznych współpracujący z systemem TeX; -- MakeIndex -- program do sortowania plików indeksowych generowanych przez TeX-a; -- sterowniki do podglądu i drukowania dla większości spotykanych drukarek; -- programy pomocnicze, m.in.: -- GFtoPK -- przetwarzający wynik pracy programu Metafont na postać akceptowaną przez sterowniki dla danego urządzenia wyświetlajacego lub drukującego, -- MFJob -- wspomagający automatyczne generowanie fontów, -- Fontlib -- program do tworzenia spakowanych bibliotek fontów (.FLI), -- Makebas -- program wspomagający tworzenie ,,bazy''-formatu dla programu Metafont, -- Makefmt -- program wspomagający tworzenie formatów dla programu TeX, -- Dvispell-- konwerter plików DVI do postaci tekstowej, -- TeXCAD -- interaktywny program do tworzenia prostych rysunków dla LaTeX-a, -- PKedit -- program do edycji i modyfikacji fontów .PK (standardowej postaci fontów systemu TeX), -- inne programy dodatkowe, zawarte w pakietach texware.zip -- narzędzia do manipulacji z plikami DVI i TFM, oraz mfware.zip -- narzędzia do plików fontowych; -- system WEB do tworzenia oprogramowania dokumentowanego (literate programming); TeX, Metafont i inne programy zostały napisane w systemie WEB. Pakiet przeznaczony jest dla zaawansowanych użytkowników. -- gotowe spakowane biblioteki podstawowych fontów dla różnych urządzeń; -- pliki źródłowe do generowania formatów Plain, LaTeX209 i LateX2e; -- pliki źródłowe fontów (standardowych rodziny CM, dodatkowych dla LaTeX-a, fontów 256-znakowych EC, zawierających m.in. polskie litery, fontów AMS -- American Mathematical Society -- serii Euler i fontów z dodatkowymi symbolami matematycznymi; -- dokumentacje programów i pakietów makr. Pełen opis plików dystrybucji zawarty jest w pliku README.ENG (po angielsku) i README.GER (po niemiecku). Dystrybucja emTeX nie zawiera: -- edytora tekstu; zakłada się, że użytkownik korzysta ze swojego ulubionego edytora zapisującego pliki w czystym ASCII (bez znaków sterujących i formatujących) -- programów do pracy z PostScriptem -- sterownika DVIPS, innych programów pomocniczych i pakietów przydatnych makr. -- systemu MetaPost pozwalającego na tworzenie grafiki w formacie PostScript. MetaPost powstał na bazie systemu Metafont i posługuje się zbliżonym językiem programowania obiektów graficznych. -- oprogramowania do składu w jęz. polskim (makr, fontów itp.). Polonizację emTeX-a omówiono dalej w tym dokumencie. Źródło: Dystrybucja dostępna jest poprzez FTP (File Transfer Protocol) m.in. na serwerach: ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/systems/msdos/emtex/* lub ftp://ftp.dante.de/tex-archive/systems/msdos/emtex/* Należy pamiętać o uruchomieniu trybu binarnego przed ściąganiem plików (polecenie bin w programie FTP). Dystrybucja dostępna jest też na CD TeX Live: /systems/msdos/emtex/* Dystrybucja składa się z pakietów spakowanych programem zip. Rozpakowanie wymaga posiadania programu unzip w ścieżce wskazywanej przez zmienną PATH (patrz plik c:\autoexec.bat). W dystrybucji emTeX są wersje unzip zawarte w samorozpakowujących się plikach: unz512x3.exe (dla MS-DOS; po uruchomieniu programu w katalogu pomocniczym nazwę wypakowanego pliku unzip386.exe należy zmienić na unzip.exe i skopiować do katalogu z innymi programami znajdywanymi przez system) unz512.exe (dla OS/2, nazwę wypakowanego pliku unzip32.exe należy zmienić na unzip.exe) Dokumentacje oryginalne dotyczące instalacji dostępne są w jęz. angielskim (ich wersje niemieckie posiadają rozszerzenie .GER): -- README.ENG -- omówienie dystrybucji i spis zawartości. -- QUICK.ENG -- pobieżne omówienie kroków instalacji. -- INSTALL.ENG -- omówienie instalacji z wykorzystaniem interaktywnego programu install.exe i bardziej szczegółowy opis instalacji gdy nie używamy tego programu. -- HELP.ENG -- zawiera często zadawane pytania i odpowiedzi na problemy związane z instalacją bądź uruchamianiem programów systemu emTeX. -- DISKETTE.DOC -- zawiera propozycję rozmieszczenia plików dystrybucji na dyskietkach 1.44MB (3.5 cala) bądź 1.2MB (5.25 cala). emTeX może być instalowany w dowolnym katalogu na dowolnym dysku. Standardowo zakłada się, że jest instalowany w katalogu \emtex, choć można to zmienić. %%----------------------------- II. INSTALACJA ZA POMOCĄ PROGRAMU INSTALL 1. Skopiować zawartość dystrybucji do katalogu pomocniczego (np. c:\tmp lub rozmieścić na dyskietkach zgodnie ze wskazówkami zawartymi w pliku DISKETTE.DOC. Instalację można też przeprowadzić bezpośrednio z CD TeX Live. 2. Napisać polecenie: dysk:\ścieżka\install w zależności od usytuowania programu, np. a:\install Uwaga: W przypadku pracy w systemie Windows program należy uruchamiać z okna DOS. a) Po uruchomieniu należy zatwierdzić ścieżkę dostępu do pakietów dystrybucyjnych. b) Program wyświetla menu z możliwościami uruchamianymi klawiszami (poleceniami): 1 ...7 przegląd dokumentacji ger możliwość przełączenia języka komunikatów na niemiecki c kontynuacja instalacji z pokazuje instalowane pakiety, zawarte w plikach .zip q wyjście z programu c) Określenie docelowego katalogu instalacji; tu i dalej podano w nawiasie katalogi domyślne, które wystarczy zatwierdzić klawiszem Enter (c:\emtex). d) Określenie docelowego katalogu dla fontów (c:\texfonts). e) Instalacja programów pomocniczych pozwalających na uruchamianie programów 32-bitowych (wymagających posiadania minimum procesora 386), najlepiej zatwierdzić propozycję instalacji EMX (dla DOS, w katalogu c:\emx) i RMX (dla pracy w oknie DOS w środowisku Windows). f) Wybór sposobu instalacji: 1 Sprawdzenie pakietów dystrybucyjnych 2 Szybka instalacja minimalna z niewielką ilością zapytań; zainstalowane zostaną podstawowe elementy (TeX, Metafont, sterowniki do podglądu i drukowania oraz spakowana biblioteka fontów dla wybranej rozdzielczości), wygenerowany zostanie format LaTeX2e; całość zajmie na dysku ok. 9.5MB 3 Instalacja szczegółowa z dużą ilością zapytań, najbardziej godna polecenia gdyż wyświetlane komunikaty krótko charakteryzują instalowane pakiety. 4 Instalacja pełna (ok. 30MB), zainstalowane zostaną wszystkie programy, także w wersjach dla OS/2, wygenerowane formaty Plain, LaTeX209 i LaTeX2e. 0 Wyjście g) Menu wyboru elementów pakietu do zainstalowania, odpowiedź na wyświetlane propozycje można określić klawiszami: y Enter Tak, zainstalować n Enter Nie, nie instalować - Enter Powrót do poprzedniego wyboru Enter Zatwierdzenie wyboru domyślnego, wyświetlanego w nawiasach [] q Enter Powrót do głównego menu Elementy pakietu do instalacji (w kolejności proponowanej przez program): -- Dokumentacje w jęz. angielskim czy niemieckim -- BibTeX -- program do obsługi baz bibliograficznych -- MakeIndex -- program do sortowania indeksów -- Podstawowy zestaw fontów w spakowanej bibliotece. Sterowniki DVI (programy zamieniające wynik składu TeX-a -- pliki DVI -- na wyświetlane bądź drukowane mapy bitowe) wymagają fontów konkretnej rozdzielczości. Należy wybrać z proponowanej listy mnemonik zestawu fontów do zainstalowania (np. dla drukarek Hewlett Packard Laser Jet w rozdzielczości 300dpi należy wpisać lj i nacisnąć klawisz Enter). Sterowniki oznaczone na liście ljh obsługują aktualnie wydruk w rozdzielczości 600dpi na rozpowszechnionych drukarkach HPDeskJet600, 690, 850 itp. INSTALL pozwala na zainstalowanie kilku zestawu fontów podstawowych dla różnych urządzeń/rozdzielczości -- mnemoniki należy wpisać kolejno rozdzielając spacją. -- Te same fonty mogą być stosowane przez programy do podglądu składu i programy do drukowania. Należy ponownie wybrać zestaw fontów dla podglądu (zatwierdzić proponowany). 3. Po instalacji niektórych pakietów program proponuje modyfikację plików autoexec.bat, config.sys i \windows\system.ini. W przypadku skomplikowanych konfiguracji (np. start systemu z wariantowym wyborem konfiguracji) lepiej aby zmiany były odnotowane w tworzonych przez INSTALL plikach (c:\emtex\install\*.mod). Można także zezwolić aby INSTALL sam dokonał zmian, tworząc kopie zapasowe wymienionych plików. Najczęściej proponowane zmiany (w wypadku instalacji na innym dysku bądź w innym katalogu należy je zmodyfikować): a) W pliku autoexec.bat do zmiennej PATH= należy dodać, oddzielając poszczególne pozycje znakiem średnika: c:\emtex\bin c:\emx\bin np. PATH=c:\bin;c:\windows;c:\progs;c:\emtex\bin;c:\emx\bin można też tak: set PATH=%PATH%;c:\emtex\bin;c:\emx\bin W ten sposób programy wykonywalne (EXE i BAT) będą znajdywane i uruchamiane podczas pracy z dowolnego katalogu. Inne zmienne środowiska systemu MS-DOS deklarowane w autoexec.bat: set emtexdir=c:\emtex set dvidrvfonts=c:\texfonts set mfjobopt=/3 set tmp=c:\temp Gdzie emtexdir -- główna zmienna wskazująca na ,,bazowy'' katalog systemu emTeX; dvidrvfonts -- katalog z fontami; mfjobopt=/3 oznacza, że program mfjob będzie uruchamiał 32-bitową wersję programu Metafont służącego do generowania potrzebnych fontów; tmp -- zmienna na pliki tymczasowe, powstające podczas pracy wielu programów, pliki te są automatycznie usuwane po skończeniu zadania. Oczywiście należy utworzyć katalog o nazwie wskazywanej przez tę zmienną. Należy zauważyć, że wymienione modyfikacje można umieścić w odrębnym pliku, np. o nazwie np. settex.bat i uruchamiać na życzenie, lub podczas startu systemu za pomocą polecenia call settex.bat dopisanego do autoexec.bat. Jest to wygodne gdy używamy np. systemu MS-DOS zamiennie z Win95. Nie musimy modyfikować plików autoexec.* dla obu systemów, tylko dopisać do nich wywołanie settex.bat. b) W pliku config.sys zmiany polegają jedynie na ustawieniu FILES=20 (ilość jednocześnie otwieranych plików) i wielkości pamięci rezerwowanej na zmienne środowiska (parametr /E:): SHELL=C:\DOS\COMMAND.COM C:\DOS\ /P /E:1024 lub dla Windows95: SHELL=C:\COMMAND.COM C:\ /p /e:1024 W wypadku posiadania odpowiednich deklaracji przekraczających podane wartości, zmiany nie są potrzebne i INSTALL nie proponuje modyfikacji. Dla konfiguracji DOS-WIN95 zmiany powinny być umieszczone w obu plikach config.* c) W pliku system.ini (w katalogu Windows) zmiana polega na dopisaniu do sekcji [NonWindowsApp] CommandEnvSize=1024 4. Po dokonaniu zmian w plikach autoexec.bat, config.sys i \windows\system.ini i restarcie systemu uruchamiamy ponownie program INSTALL (c:\emtex\install\install). Program doinstaluje i skonfiguruje poszczególne elementy systemu (pakiety) i wyświetli główne menu (MAIN MENU): s pokazuje, sprawdza zaistalowane elementy v wyświetla pliki dokumentacji i instaluje dodatkowe pakiety c konfiguruje zainstalowane pakiety r usuwa wybrane pakiety q wyjście z programu Poniżej omówiono tylko istotne opcje głównego menu: i, c i r. Opcja i (instalacja pakietów, zestawu fontów, itp.) wyświetla menu INSTALLATION MENU: c Zmiana oprogramowania z MS-DOS na OS/2 i odwrotnie (dotyczy tylko wybranej uprzednio ,,instalacji pełnej''). p Instalacja pakietu -- opcja nieaktywna. f Zmiana instalowanego zestawu fontów na inne urządzenie. n Instalacja nowej wersji programu INSTALL. x Powrót do menu poprzedniego. Opcja c (konfiguracja) głównego menu; po jej uruchomieniu wyświetlone zostaje podmenu CONFIGURATION MENU: v Wybór zestawu fontów dla przeglądarki. f Tworzenie formatów (prekompilowanych plików dla programów TeX i Metafont zawierających gotowe makra i ustawienia parametrów, pliki takie są specyficzne dla konkretnej implementacji i wersji programu). Formaty tworzone są dla wybranej wersji TeX-a lub Metafonta, patrz niżej. Wyświetlone zostaje podmenu z wyborem: 1 Tworzenie plain.fmt -- formatu PlainTeX. 2 Tworzenie latex.fmt -- formatu LaTeX2e lub jego skromniejszej wersji latexa.fmt przeznaczonej dla komputerów z małą ilością pamięci. 3 Tworzenie lplain.fmt -- formatu LaTeX209, ,,tradycyjnej'' starej wersji LaTeX-a. 4 Tworzenie plain.bas -- pliku ,,bazowego'' dla Metafonta. x Powrót do menu nadrzędnego (konfiguracyjnego). t Wybór wersji kompilatora TeX w zależności od posiadanego sprzętu (np. tex.exe dla komputerów typu XT, tex386.exe dla komputerów z procesorem minimum 386, istnieją poza tym odmiany wersji do bardzo skomplikowanych zadań -- big i huge). Orientację ułatwia wyświetlane w tabeli zestawienie. m Wybór czy mają być zaistalowane wersje programów używające koprocesora numerycznego (komputery z procesorem 486DX i lepszym posiadają komprocesor zintegrowany). x Powrót do poprzedniego menu. Opcja r głównego menu (usuwanie pakietów) pozwala wybrać elementy do usunięcia, co jest przydatne szczególnie gdy dokonano ,,Instalacji pełnej''. Zostaje wyświetlone podmenu REMOVAL MENU: p usuwanie pakietu (w chwili obecnej jeszcze nie zaimplementowane) f usuwanie zestawu fontów (emTeX pozwala na instalację kilku zestawów fontów dla różnych urządzeń/rozdzielczości) c usuwanie deklaracji związanych z systemem emTeX z plików autoexec.bat i config.sys x powrót do menu głównego Po zakończeniu instalacji można spróbować uruchomić TeX-a na wybranych plikach. Należy zmienić katalog na \EMTEX\TEXINPUTS\ETC\ i uruchomić polecenie: latex2e dviscr gdy mamy gotowy format LaTeX2e; jest to ,,ściągawka'' klawiszy programu do podglądu dviscr tex386 testfont gdy mamy gotowy format Plain; jest to ciekawy przykład interakcji programu TeX z użytkownikiem, na pierwsze zapytanie o testowany font można odpowiedzieć np. cmr10 i następnie wyświetlić pomoc poleceniem \help. Proponuję wybór opcji \table a następnie \end co spowoduje złożenie tabelki z układem znaków w foncie CMR10 i zakończenie pracy. Wygenerowane pliki dviscr.dvi i/lub testfont.dvi oglądamy uruchamiając polecenie v plik.dvi, wyjście z programu -- klawisz q. Dodatkowo podgląd pliku dviscr.dvi przetestuje automatyczne generowanie brakującego fontu. Strukturę katalogów instalacji emTeX i komentarz dotyczący zawartości przedstawia dodatek I. %%----------------------------- III. POLONIZACJA SYSTEMU EMTEX Polonizacja systemu emTeX polega głównie na utworzeniu plików formatów (.FMT) uwzględniających polskie reguły przenoszenia, obsługujących polskie diakrytyki, pewne reguły obowiązujące w polskiej typografii itp. Prawidłowo wygenerowane formaty powinny umożliwiać bezpośrednią notację w jednym z rozpowszechnionych ,,standardów'' kodowania znaków diakrytycznych w polskich tekstach (ISO8859-2 -- tzw. ISO Latin2, IBM Latin2 -- CP852, Windows CP1250 i Mazovia). Najpełniej realizuje to pakiet MeX autorstwa B. Jackowskiego i M. Ryćko zawierający wzorce dzielenia polskich wyrazów, pliki źródłowe polskich fontów rodziny PL -- rozszerzenie fontów rodziny CM oraz pliki makr do utworzenia polskich formatów MeX i LaMeX, będących w pełni zgodnymi odpowiednikami formatów Plain i LateX209. Rozpowszechniony ostatnio i ponoć obowiązujący format LaTeX2e polonizuje z kolei pakiet PLaTeX autorstwa M. Olko i M. Wolińskiego, wykorzystujący polskie wzorce przenoszenia identyczne z tymi, które są zawarte w pakiecie MeX a także polskie fonty PL. Dodatkowo, zamiast fontów PL, pakiet PLaTeX może wykorzystać coraz bardziej popularne fonty EC -- 256-znakowe fonty dla języków europejskich, zawierające polskie znaki diakrytyczne identyczne z fontami PL. Pakiety MeX i PLaTeX zawierają dokumentacje przydatne do samodzielnego wygenerowania odpowiednich polskich formatów. Polonizację systemu emTeX ułatwia pakiet autorstwa Cezarego Kruka: ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/GUST/contrib/GUSTPROG/polski8.zip UWAGA: dostępna jest też wersja do instalacji bezpośrednio z CD TeX Live 4 i 5: ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/GUST/contrib/GUSTPROG/polskicd.zip Bardziej szczegółowy opis zawarty jest w pliku polski.txt (polskicd.txt) -- oba pliki zawarte w odpowiednich pakietach. Tutaj wystarczy skrótowy opis postępowania: 1. Zakłada się, że zaistalowano emTeX przynajmniej w wersji minimalnej. 2. Z powodu pewnych błędów programu unzip32.exe należy użyć standardowej wersji unzip.exe (zawartej w samorozpakowującym pliku unz512x3.exe) i skopiować go do katalogu instalacyjnego. 3. Skopiować do jednego katalogu instalacyjnego pliki dostępne w archiwum GUST: ftp://ftp.gust.org.pl/pub/TeX/ (dalej cytowane są lokalne podkatalogi archiwum) minimum: GUST/contrib/4emtex/polski??.zip (dla instalacji z CD TeXlive3 wystarcza tylko polskicd.zip language/polish/mex105.zip language/polish/pl-tfm.zip language/polish/platex-1.01.zip (należy zmienić nazwę na platex-1.zip Dodatkowo można skopiować: GUST/contrib/GUSTLIB/biblo10.zip makra dla Plain do tworzenia bibliografii GUST/contrib/GUSTLIB/plbtx993.zip polskie style bibliograficzne GUST/contrib/GUSTPROG/plmindex.zip polską wersję programu MakeIndex GUST/contrib/plindex/plmac218.zip makra dla Plain do tworzenia indeksów graphics/bm2font/bm2font.exe program do konwersji grafiki bitmapowej na fonty typu PK autorstwa F. Sowy systems/msdos/texshell/ts272.zip TeXshell -- zintegrowane środowisko do obsługi programów TeX-owych autorstwa J. Schlegelmilcha 4. Rozpakować pakiet polski??.zip: unzip polski??.zip 5. Uruchomić plik wsadowy polski.bat wraz z parametrami specyfikującymi kolejno: dysk z istalacją emTeX, katalog główny emTeX, np. polski c: emtex (dla instalacji z CD TeX Live4: polskicd c: emtex zaś dla instalacji z CD TeX Live5: polskic5 c: emtex ) W wypadku zagnieżdżenia katalogu emtex w innym katalogu należy podać 3 parametry, np. dla c:\texmf\emtex: polski c: mytex emtex Program instaluje: pliki potrzebne do tworzenia polskich formatów w podkatalogach EMTEX\TEXINPUT\, pliki metryczne polskich fontów EMTEX\TFM\PL\*.TFM, pliki źródłowe polskich fontów EMTEX\MFINPUT\PL\*.MF, po czym, po dokonaniu wyboru, interaktywnie generuje potrzebne formaty: MEX.FMT, LAMEX.FMT i/lub PLATEX.FMT -- format LaTeX2e z obsługą języka polskiego, kopiuje je do odpowiedniego katalogu BTEXFMTS ew. HTEXFMTS, generuje podstawowy zestaw polskich fontów dla wybranego urządzenia i na życzenie tworzy spakowaną bibliotekę .FLI tych fontów. W katalogu EMTEX\BIN\ umieszcza poza tym pliki uruchomieniowe TeX-a dla polskich formatów, odpowiednio: MEX.BAT, LAMEX.BAT i PLATEX.BAT zaś dokumentacje w podkatalogach DOC. UWAGA: przed generowaniem formatu LaTeX2e należy przeczytać oryginalny opis polski.txt oraz komunikaty programu POLSKI. W razie potrzeby POLSKI proponuje wygenerowanie pliku ,,bazowego'' dla Metafonta PLAIN.BAS jeśli nie utworzono go podczas instalacji podstawowej emTeX. W wypadku umieszczenia w katalogu instalacyjnym wymienionych dodatkowych pakietów POLSKI dokona ich instalacji w odpowiednich podkatalogach. Na zakończenie pracy POLSKI generuje w głównym katalogu EMTEX pliki autoexec.log (z proponowanymi zmianami autoexec.bat lub sugerowanego wyżej settex.bat) oraz command.log zawierający informacje o utworzonych formatach i plikach uruchomieniowych. POLSKI można uruchamiać wielokrotnie, np. do wygenerowania zestawu fontów dla innej drukarki, czy nowego pliku formatu. %%---------------------------------------------------------------------- Dodatek A. Zmienne systemowe używane przez programy dystrybucji emTeX ============================================================ Zmienne środowiska wpisywane są najczęściej w pliku autoexec.bat (config.sys w OS/2) lub w specjalnym pliku wsadowym, uruchamianym przed pracą z systemem TeX. Poniżej wymieniam zmienne w kolejności -- moim zdaniem -- ich istotności. Program TeX EMTEXDIR główny katalog instalacji emTeX; domyślnie \emtex; podstawowa zmienna i jedyna obowiązkowa jeśli instalujemy system na innym dysku niż c: bądź w innym katalogu; jeśli na tym dysku i/lub w katalogu zastosujemy domyślne nazwy podkatalogów innych składników instalacji, wtedy nie musimy deklarować pozostałych zmiennych, np. instalujemy system w d:\local\tex, deklaracja zmiennej ma postać set EMTEXDIR=d:\local\tex, pliki formatów dla tex386.exe są w domyślnym podkatalogu d:\local\tex\btexfmts (patrz niżej), wobec tego zbędne jest ustawianie zmiennej BTEXFMT; programy pakietu emTeX stosują ogólną pseudozmienną $EMTEX:, która rozwijana jest do ścieżki określonej przez EMTEXDIR; jeśli EMTEXDIR jest nieokreślone, pseudozmienna rozwija się do wartości \emtex; takie podejście umożliwia podawanie głównego katalogu instalacji zarówno podczas deklaracji innych zmiennych, jak i w plikach konfiguracyjnych programów, szczególnie sterowników. BTEXFMT katalog dla formatów i tex.pool wersji ,,big'' (btex.exe, btex186.exe, btexp.exe i wersja 32-bitowa tex386.exe); domyślnie $EMTEX:btexfmts; dla formatów wersji 32-bitowej ,,huge'' htex386.exe nie przewidziano specjalnej zmiennej -- domyślnym katalogiem jest $EMTEX:htexfmts; TEXFMT katalog dla formatów i tex.pool standardowego TeX-a (tex.exe, tex186.exe i texp.exe); domyślnie $EMTEX:texfmts TEXTFM katalogi z plikami metrycznymi fontów (.tfm); domyślnie $EMTEX:tfm i katalogi jednego poziomu poniżej katalogów określonych tą zmienną; TEXINPUT katalogi z plikami makr, stylów i plików definicyjnych fontów (standardowe rozszerzenia .tex, .sty i .fd); przeszukiwane są także podkatalogi jednego poziomu poniżej katalogów określonych tą zmienną; domyślnie $EMTEX:texinput; TMP katalog na pliki tymczasowe tworzone podczas pracy TeX-a, MetaFont-a; pliki te kasowane są po pomyślnym zakończeniu pracy programów; EMTEXED wzorzec uruchamiania edytora gdy TeX zatrzyma pracę (np. z powodu wystąpienia błędu) i naciśniemy klawisz `e'; dla Norton Editor: SET EMTEXED=ne +%%1 %%2 dla edytora Qedit: SET EMTEXED=q %%2 -n%%1 zaś dla edytora Brief: SET EMTEXED=b %%2 -m"goto_line %%1" uruchomienie edytora z kursorem w pozycji wystąpienia błędu w pliku TeX-owym możliwe jest gdy odpowiednio przygotujemy plik wsadowy przetwarzania, patrz przykłady. EMTEXOPT Opcje uruchamiania różnych wersji programu TeX najczęściej wstawiane są do plików wsadowych (.bat i .cmd) lub podawane w linii poleceń; można je także ustawić za pomocą wspólnej zmiennej EMTEXOPT -- uwzględniane są wtedy przed opcjami wywołania z linii poleceń, lub za pomocą jednej z poniższych zmiennych dotyczących konkretnej wersji programu TeX: BIGEMTEXOPT -- opcje uruchamiania wersji ,,big'' programu TeX: tex386.exe, btex.exe, btex186.exe, btexp.exe; HUGEEMTEXOPT opcje uruchamiania programu 32-bitowego wersji ,,huge'' htex386.exe; STDEMTEXOPT opcje uruchamiania programu w wersji standardowej tex.exe, tex186.exe i texp.exe; Sterowniki DVI (dviscr, dvidot, dvihplj itp.) Zmienne EMTEXDIR i TMP są identyczne jak w wypadku programu TeX. DVIDRVFONTS katalogi przeszukiwane z plikami fontów .pk lub bibliotek fontów .fli; domyślnie \texfonts; DVIDRV opcje uruchamiania sterowników najcześciej podawane są w ich plikach konfiguracyjnych bądź w linii poleceń; zmienna DVIDRV przechowuje wspólne opcje dla wszystkich sterowników, np. używane domyślnie jednostki, czy format papieru; opcje specyficzne dla danego sterownika można deklarować w zmiennej DVISCR, DVIHPLJ lub DVIDOT; sterownik dvidot.exe korzysta także z szeregu zmiennych dla konkretnych drukarek, szczegóły opisane są w pliku dvidrv.doc; DVIDRVGRAPH katalogi przeszukiwane z plikami graficznymi .pcx i .bmp; DVIDRVINPUT katalogi przeszukiwane z plikami .dvi; zmienna nieco nadmiarowa gdyż zwykle potrzebujemy aby sterownik znalazł plik .dvi w bieżącym katalogu; METAFONT Zmienne EMTEXDIR, EMTEXED i TMP są identyczne jak w wypadku programu TeX. BMFBAS katalog dla plików prekompilowanych baz MF-a (.bas) oraz mf.pool -- wersja ,,big'' mf386.exe, bmf.exe, bmf186.exe, bmfp.exe; domyślnie $EMTEX:bmfbases; MFBAS katalog dla plików prekompilowanych baz MetaFont-a (.bas) oraz mf.pool -- wersja standardowa mf.exe, mf186.exe, mfp.exe; domyślnie $EMTEX:mfbases; MFINPUT katalogi z plikami źródłowymi fontów (.mf), domyśnie $EMTEX:\mfinput wraz z podkatalogami o jeden poziom niżej; MFOPT opcje uruchamiania MetaFont-a; podobnie jak w wypadku TeX-a najczęściej są wpisane do plików wsadowych (.bat lub .cmd) lub podawane w linii polecenia; MFjob MFJOBOPT zmienna przechowuje opcje uruchamiania; najważniejsze z nich to: /1 uruchamianie MetaFont-a w wersji dla maszyn z procesorem minimum 80186: mf186.exe lub bmf186.exe zamiast mf.exe lub bmf.exe; /3 uruchamianie mf386.exe; /a generowania wszystkich fontów; domyślnie generowane są tylko fonty, których nie znaleziono na dysku; /b uruchamianie MetaFont-a w wersji ,,big'': bmf186.exe lub bmfp.exe; /w uruchamianie sbmf.exe w implementacji Wayne Sullivana; opcja ta powoduje także zastosowanie zmiennej MFINPUTS zamiast MFINPUT; /z zabronione jest użycie długich nazw plików; opcja ignorowana w systemie DOS. Pozostałe, mniej istotne opcje, opisane są w pliku mfjob.doc. %%---------------------------------------------------------------------- Dodatek B. Struktura katalogów systemu emTeX i ich zawartość ============================================================ C:\EMX +---BIN\emx.exe program wspomagający uruchamianie programów 32-bitowych +---DOC dokumentacja pakietu EMX C:\EMTEX +---BIBTEX | +---BIB przykładowe pliki baz bibliograficznych | +---BST style bibliograficzne dla programu BibTeX +---BIN binaria i pliki uruchomieniowe .BAT +---BOOK pliki .INF -- informacyjne dla systemu OS/2 +---BMFBASES pliki bazowe .BAS -- formaty dla ,,dużego'' Metafonta +---BTEXFMTS pliki formatów .FMT dla ,,dużego'' TeX-a +---DATA pliki konfiguracyjne sterowników drukarek i podglądu itp. +---DVIPS pliki nagłówkowe i konfiguracyjne programu DVIPS +---DIST pliki dystrybucyjne (źródłowe i dokumentacje): | +---AMSFONTS - fontów AMS (dodatkowe symbole, fonty Euler itp.) | +---LATEX - dla LaTeX2e | +---BASE - do generowania formatu LaTeX2e | +---PACKAGES | +---TOOLS - podstawowych pakietów makr +---DLL pliki .DLL bibliotek dynamicznych dla OS/2 +---DOC | +---ENGLISH pliki dokumentacji programów emTeX w języku angielskim | +---(inne katalogi) dokumentacje innych programów i pakietów +---HELP pliki .HLP -- pomocy dla programów w systemie OS/2 +---HTEXFMTS pliki formatów .FMT dla ,,wielkiego'' TeX-a +---IDXSTYLE pliki stylów indeksowania +---INSTALL pliki instalacyjne, przydatne przy doinstalowywaniu +---MFJOB pliki definiujące sposób automatycznego generowania | brakujących fontów +---MFINPUT pliki źródłowe fontów (.MF), przeszukiwane rekursywnie | | przez program Metafont: | +---ETC dodatkowe | +---CM standardowe fonty CM | +---EXTRACM dodatkowe fonty CM | +---LATEX dodatkowe fonty wymagane przez LaTeX-a | +---PL fonty PL +---REMOVE pliki potrzebne przy aktualizacjach programów +---SRC pliki źródłowe programów MakeIndex i TeXCAD +---TEXINPUT katalogi makr i styli (przeszukiwane rekursywnie przez TeX-a) | +---BIBTEX | +---ETC | +---ML | +---LATEX209 style ,,starego'' LaTeX-a 2.09 | +---DOC dokumentacje stylów | +---LATEX2E style LaTeX2e | +---POLSKI | +---MEX105 pliki źródłowe polskich formatów MeX i LaMeX oraz | | style polskie do LaMeX (polskiej wersji LaTeX209) | +---PLATEX pliki źródłowe pakietu polonizuj/acego format LaTeX2e, | style i pliki definicji fontów (*.fd) | +---TFM pliki metryczne fontów .TFM wymagane przez TeX-a +---CM katalogi przeszukiwane są rekursywnie +---EXTRACM +---ETC +---LATEX +---PL pliki metryczne fontów PL C:\TEXFONTS | pliki spakowanych bibliotek podstawowych fontów .FLI | w zależności od wybranego urządzenia drukującego/rozdzielczości +---PIXEL.LJ katalogi fontów generowanych przez użytkownika, | tu dla HP LJ 300dpi, xxxDPI jest automatycznie wyliczana +---300DPI przez sterowniki i oznacza przeskalowanie fontów +---xxxDPI względem rozdzielczości podstawowej %%----------------------------------------------------------------------